مقدمه صدور «انقلاب» از منظر امام خمینی(ره)

                    

به گزارش مطلع الفجر ،این روزها صحبتهای زیادی در خصوص امام خمینی مطرح می شود و هر کس از دیدگاه خود امام را معرفی و بعضا مصادره به مطلوب میکند و چاره ای نیس به جز مرور افکار ایشان بدون هیچ حرف اضافهنامه حضرت امام(ره) به گورباچف، تنها چند ماه پس از پذیرفتن قطعنامه توسط ایران و در اواخر عمر شریف ایشان به نگارش درآمد. محتوای این نامه سراسر توحیدی بود، بر خلاف تصور خیلی ها که قبل از خواندن و علنی شدن محتوای نامه، گمان می کردند در باره مسائل بین المللی یا مثلاً ایجاد رابطه با شوروی، برای بازسازی مناطق تخریب شده در طول دفاع مقدس و … باشد.

در واقع، محتوای نامه دعوت گورباچف و کشور شوروی بود به پذیرفتن اسلام و دست برداشتن از کمونیسم که به تعبیر حضرت امام(ره) در همین نامه، صدای شکستن استخوان هایش دارد به گوش می رسد و دیگر باید آن را در موزه های جهان دید.

حاملان نامه که از طرف حضرت امام(ره) انتخاب شده بودند، این سه نفر بودند: حضرت آیت الله جوادی آملی به عنوان سرپرست تیم حامل نامه حضرت امام(ره) آقای محمد جواد لاریجانی و خانم مرضیه دباغ.

حضرت آیت الله جوادی روایتی از این دیدار و ماجراهای آن دارند که مختصری از آن را اینجا می خوانیم.

وظایف هیئت اعزامی از طرف حضرت امام(ره) به شوروی عبارت بود از :

۱ ـ محتوای پیام، کاملاً مکتوم باشد و احدی، تا حین ابلاغ، پی به محتوای آن نبرد.

۲ ـ رعایت ادب که جزو برنامه های بین المللی اسلام است؛ چرا که اسلام دستور داده که در برخوردها مؤدب باشید، حتی اگر طرف شما یهودی باشد.

۳ ـ مبادا حضور در کاخ کرملین و دیدار با رهبر اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی کسی را مرعوب کند؛ چون مضنون این پیام بسیار بلند و فرستنده آن نیز شخصیتی بسیار بزرگ است؛ لذا باید با صلابت و فولادین برخورد کرد. مبادا کمترین احساس حقارت در اعضای هیئت پیدا شود؛ زیرا نمی توان این قول ثقیل و گفتار جدّی را به شوخی گرفت.

۴ ـ پیام به آقای گورباچف تسلیم نشود؛ بلکه جمله به جمله برای او خوانده و ترجمه شود و بعد از پایان قرائت و ترجمه، تسلیم او گردد  تا نگوید در فرصت بعد، پیام را مطالعه می کنم و اگر احتیاج به توضیح یا استدلال داشت، همان جا توضیح داده شود.

۵ ـ از آنجا که باید پیام کاملاً به اتحاد جماهیر شوروی ابلاغ شده باشد، گذشته از متن فارسی که مرقوم شریف حضرت امام(ره) بود، ترجمه انگلیسی که زبان رایج دنیاست، در کنار آن تعبیه شد.

هیئت اعزامی در ساعت ۱۱ ، روز چهارشنبه، ۱۴ دی ۱۳۶۷ ، در کاخ کرملین، با رهبر شوروی دیدار داشت.

وقتی هیئت وارد شد، آن ها در کمال ادب و احترام استقبال کردند. این دیدار در حدود دو ساعت و چند دقیقه طول کشید. چند دقیقه اول به تعارفات معمولی گذشت. از جمله مطالبی که آقای گورباچف ابتدائاً مطرح کردند این بود که : «ما با داشتن تفکرات گوناگون، می توانیم زندگی مسالمت آمیزی در کنار یکدیگر داشته باشیم و چون شما برای ابلاغ پیام مهمی آمده اید، من وقت شما را نمی گیرم.»

پس از سخن ایشان، هیئت ایرانی شروع به انجام مأموریت رسمی خود نمود. اولین سخنی که هیئت مطرح نمود، این بود که سال نو را که میلاد یکی از بزرگ ترین پیامبران الهی است، تبریک می گوییم و به همین مناسبت، پیام یکی از رهبران الهی را برای شما قرائت می کنیم.

نحوه استماع رهبر شوروی، در تمام مدت قرائت پیام، در کمال ادب دیپلماسی بود؛ لیکن چون اصل متن و انشای آن در اوج هدایت به توحید بود، نه در حضیض دیپلماتیک و سبک ابلاغ آن نیز در حد تدریس بود، نه گزارش صِرف، لذا گاهی نشانه «فَبُهِتَ الّلذی کَفَر»، همراه با انفعال در رخسارش مشهود بود که می رفت فطرت مرتکز را زنده نماید.

کار قرائت پیام و ترجمه آن یک ساعت به طول انجامید و در این مدت، گورباچف در کمال ادب گوش می داد و تنها در دو جای پیام، رنگ چهره اش تغییر کرد و صورتش سرخ شد. یک مورِد آن، در قسمتی از پیام بود که امام می فرماید : «دیگر کمونیست را باید در موزه های تاریخی جهان بنگریم و …» ایشان در خلال قرائت پیام نیز بعضی از مطالب را یادداشت می کرد و برخی از مطالب را نیز معاونان و دستیارانش یادداشت می کردند.

در پایان پیام نیز امام راحل، ضمن تأکید بر قدرتمندی جمهوری اسلامی ایران به عنوان پایگاه جهانی اسلام فرمودند؛ «ما همچنان بر زندگی مسالمت آمیز و روابط متقابل معتقدیم و آن را محترم می شماریم.»

عصاره مطالبی که جناب گورباچف گفتند و مترجم صحنه ملاقات آن را به فارسی برگرداند، عبارت از این بود :

اولاً از فرستادن نامه حضرت امام خمینی(ره) تشکر می کنیم؛

ثانیاً آمادگی خود را برای جواب اعلام کردند؛

ثالثاً گفتند که برخی اشتباهات گذشته را ترمیم می کنیم تا دو باره مبتلا نشویم؛

رابعاً گفتند ما، اکنون، قانون آزادی ایمان را در دستِ تصویب داریم.

خامساً گفتند که من هم در طلیعه سخن گفتم که ما، با داشتن افکار و مکاتب گوناگون می توانیم زندگی مسالمت آمیز و حُسن هم جواری داشته باشیم و این را نیز افزودند که ما نیز دارای مکتب و فلسفه و ایده ای هستیم.

آنچه ذکر شد، عصاره سخن رهبر شوروی، در بخش مکتبی پیام بود. جناب گورباچف در بخش دوم سخنان خود که مربوط به مسائل سیاسی پیام بود، این چنین بود : «اما بخش سیاسی پیام را باید توجه داشت و آن اینکه این گونه نامه ها احیاناً دخالت در شئون داخلی کشور دیگر است.» این سخن را به عنوان مهم ترین مطلبی که گورباچف گفت، می توان ذکر کرد.

وقتی که سخنان وی تمام شد، نوبت به هیئت رسید. جوابی که ما دادیم، این بود که از همه حرف های ایشان تشکر کردیم :

اولاً از اینکه حدود یک ساعت و اَندی، با کمال ادب و حوصله، این پیام و ترجمه آن را گوش داد، تقدیر شد،

ثانیاً از اینکه آمادگی خود را برای جواب اعلام کرد، تقدیر شد؛

ثالثاً از اینکه خوش حال شد که رابطه دو کشور با مکتب و ایدئولوژی و فکر شروع شد، تقدیر شد؛

رابعاً از اینکه تصمیم دارند اشتباهات گذشته را ترمیم کنند، تقدیر شد؛

خامساً از اینکه قانون آزادی ایمان را در دستِ تصویب دارند، تقدیر شد.

این مطالب جزو اصول کلی سخنان ایشان بود. اما مهم ترین سخن ایشان را که این پیام دخالت در شئون داخلی کشور ماست، این چنین پاسخ دادیم : «جناب گورباچف، شما از اعماق خاک روسیه تا اوج کهکشان این مرز و بوم، آزاد هستید هر کاری بکنید؛ چون در کشور خودتان هستید؛ اما این رهبر الهی نه به عمق خاک شما کار دارد و نه به آسمان روسیه؛ بلکه به جان شما کار دارد.

جناب گورباچف؛ وقتی شما می میرید، آیا مثل یک درخت هستید که بعد از شصت یا صد سال می خشکد؟ یا مانند طایری هستید که بعد از چندی، در قفس را باز می کنند و برای همیشه آزاد می شود؟ این دو طرز فکر کاملاً با هم متفاوت است.

این رهبر الهی به شما می گوید شما مثل یک درخت نیستید. او می گوید شما هستید و ابدیت اندیشه، اوصاف و افعال شما. این مشکل اساسی شماست که خیال می کنید مرگ نابودی است؛ در حالی که رهبران الهی می گویند مرگ حیات جدید است.»

یکی از اعضای هیئت، خواهر محترمه ای بود که سابقه مبارزات سیاسی داشت و دیپلمات عزیز ما نیز ایشان را معرفی کردند … تا نگویند نظام اسلامی نیمی از مردم را از مزایای اجتماعی محروم کرده است و زن در اسلام سِمتی ندارد.

وقتی رهبر شوروی این صحنه را دید، با تعجب تلقی کرد و در هنگام خداحافظی در همان کاخ کرملین، دست دراز کرد تا با این خانم مصافحه کند. این یک «اسلام ممثل» است و صدور انقلاب که زن می تواند در مبارزات سیاسی، با حجاب شرکت کند و با عفت و حجاب، بهترین سِمت ها را در نظام جمهوری اسلامی داشته باشد و با حجاب، پیام رهبر الهی را به رهبر الحاد برساند و حرف ها را بیان کند؛ ولی در هنگام معصیت، خود را حفظ کند و این شدنی است که کاخ کرملین، کسی را تحت تأثیر قرار ندهد.